Nauru [wymowa w języku polskim: nałru[4]] (ang. Nauru, nauruański Naoero), oficjalnie Republika Nauru (ang. Republic of Nauru, nauruańskiRepublik Naoero) wcześniej nazywana Pleasant Island[5] – wyspiarskie państwo położone w zachodniej części Oceanu Spokojnego, w Mikronezji, w odległości około 42 km na południe od równika. Jest obecnie najmniejszą republiką na świecie, zarówno pod względem wielkości (21,3 km kwadratowych[6]), jak i liczby ludności (około 14 tysięcy mieszkańców) oraz trzecim, po Monako i Watykanie, najmniejszym państwem na świecie[7]. Wielkość wyłącznej strefy ekonomicznej wynosi 308 480 km², natomiast powierzchnia wód terytorialnych to 41 km²[8].
Zasiedlone przez ludy Mikronezji i Polinezji, Nauru zostało zaanektowane przez Cesarstwo Niemieckie w 1888 i pozostawało jego kolonią do 1914, gdy zajęły je wojska australijskie. Po I wojnie światowej Nauru stało się terytorium mandatowym kategorii C Ligi Narodów, administrowanym przez Wielką Brytanię. Podczas II wojny światowej Nauru było okupowane przez wojska japońskie[9].
Po zakończeniu wojny Nauru zostało przekształcone w terytorium powiernicze ONZ i jako jedyne było administrowane przez trzy państwa Australię,Nową Zelandię oraz Wielką Brytanię. Państwo ogłosiło swoją niepodległość 31 stycznia 1968 roku[1][10].
W pierwszej połowie XX wieku Nauru całkowicie utrzymywało się z wydobycia fosforytów[11]. Na Nauru znajdowały się wówczas jedne z największych złóż tych skał na świecie[11]. Przed uzyskaniem przez wyspę niepodległości eksploatowały je Australia (w ramach British Phosphate Commission), a przedtem też Wielka Brytania i Niemcy. Jednakże po proklamowaniu niepodległości rząd znacjonalizował złoża, powołując do życia Nauruańską Korporację Fosforytową (NPC) w celu podjęcia ich eksploatacji. Z tego powodu w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku Nauru mogło się cieszyć z jednego z najwyższych dochodów na jednego mieszkańca na świecie[11].
W latach osiemdziesiątych rezerwy złóż zaczęły się wyczerpywać, jednocześnie środowisko na wyspie zostało poważnie naruszone, co z kolei przełożyło się na niestabilność rządów[11]. W latach dziewięćdziesiątych Nauru stało się rajem podatkowym, przez co w pierwszym dziesięcioleciu XXI wieku znalazło się pod presją organizacji zwalczającej pranie brudnych pieniędzy. Na skutek nieudanych inwestycji i korupcji rządu zyski wypracowane w poprzednich dekadach zostały roztrwonione, a głównym źródłem dochodów na wyspie stała się pomoc od australijskiego rządu[7].
Najwyższym organem ustawodawczym na Nauru jest 19-osobowy parlament, a najwyższym organem wykonawczym rada ministrów, składająca się zwykle z pięciu ministrów ze stojącym na czele prezydentem (będącym jednocześnie szefem rządu). W przeszłości, na Nauru istniały także: Rada Wodzów Nauru, Lokalna Rada Samorządowa Nauru oraz Rada Legislacyjna Nauru[12].